فرصت تبلیغات انتخاباتی داوطلبان نمایندگی مجلس در ایران به پایان رسیده است.

روز پنجشنبه، ۱۱ اسفند (۱ مارس)، سایت ستاد انتخایاتی وزارت کشور با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد که فرصت هفت روزه نامزدهای نهمین دوره مچلس برای تبلیغات انتخاباتی در ساعت هشت روز پنجشنبه به پایان رسیده و نامزدها باید طبق قانون، از فعالیت های تبلیغاتی خودداری ورزند.

طبق قوانین انتخاباتی در جمهوری اسلامی، کسانی که نامزدی آنان برای شرکت در انتخابات مجلس به تایید شورای نگهبان رسیده باشد هفت روز برای تبلیغات انتخاباتی فرصت دارند و این فرصت بیست و چهار ساعت قبل از آغاز رای گیری خاتمه می یابد.

رای گیری در انتخابات نهمین دوره قانونگذاری در جمهوری اسلامی از ساعت ۸ بامداد روز جمعه - فردا - آغاز می شود و ظاهرا انگیزه قانونگذار از تعیین این مهلت قانونی این بوده است که رای دهندگان بتوانند با آرامش در مورد فرد مورد نظر خود تصمیم بگیرند.

خبرگزاری ایرنا به نقل از صولت مرتضوی، معاون سیاسی وزارت کشور و رئیس ستاد انتخاباتی این وزارتخانه، گزارش کرده است که برای نامزدهایی که از قوانین و مقررات انتخاباتی تخلف کنند پرونده ای تشکیل و به مراجع مربوطه ارجاع می شود تا با آنان برخورد قانونی صورت بگیرد.

این مقام وزارت کشور در عین حال از نحوه رقابت نامزدها در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی ابراز رضایت کرد و گفت که "نامزدها و هوادارانشان در مدت تعیین شده تبلیغات انتخاباتی، اخلاق سیاسی را رعایت کردند و امیدوارم این مهم را تا پایان زمان برگزاری انتخابات در دستور کار خود قرار دهند."

رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور گفت که شمار افراد واجد صلاحیت رای دادن در این دوره از انتخابات مجلس ۴۸ میلیون و ۲۸۸ هزار و ۷۹۹ نفر است که سه میلیون و ۲۶۹ هزار تن از آنان "رای اولی" مجلس هستند و با رسیدن به سن قانونی، می توانند برای اولین بار در انتخابات این دوره مجلس رای بدهند.

شهروندان ایرانی ۱۸ ساله و بالاتر حاضر در ایران از حق دادن رای در انتخابات مجلس شورا برخوردار هستند و می توانند رای خود را با ارائه شناسنامه و کارت ملی در هر یک از حوزه های انتخاباتی کشور به صندوق بریزند و محدود به رای دادن در حوزه معین محل اقامت خود نیستند.

فرمانده نیروی انتظامی شرایط انتخابات جاری را "بسیار آرام تر و امن تر" از گذشته دانسته است

پیشتر، هیات مرکزی نظارت بر انتخابات وابسته به شورای نگهبان باصدور اطلاعیه ای حاوی شماره های تلفن، آدرس ایمیل و نشانی پستی برای تماس، از مردم دعوت کرده بود تا "گزارش ها، نظرات، پیشنهادها و انتقادات" خود در مورد نحو برگزاری انتخابات را به اطلاع این نهاد برسانند.

همزمان، به گزارش خبرگزاری فارس، سرتیپ پاسدار اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، در مورد امنیت انتخابات اطمینان داده و با اعلام اینکه "شرایط بسیار آرام و امن است" گفته است که پلیس برای برگزاری انتخابات سالم و پر شور آمادگی دارد.

وی گفت که شرایط امنیتی در این دوره از انتخابات از گذشته بهتر است و افزود: "با برنامه ریزی های صورت گرفته، توانسته ایم در مقایسه با انتخابات دوره های گذشته شرایط بسیار آرام تر و امن تری را در سطح کشور داشته باشیم" اما در مورد این برنامه ها توضیح بیشتری گزارش نشده است.

این مقام جمهوری اسلامی همچنین پیش بینی کرد که "سال نو یکی از آرام ترین و امن ترین سال های تاریخ جمهوری اسلامی خواهد بود."

اهمیت میزان مشارکت

انتخابات نهمین دوره مجلس در جمهوری اسلامی نخستین انتخابات سراسری از زمان برگزاری انتخابات بحث برانگیز دهمین دوره ریاست جمهوری در حدود دو سال پیش است.

انتخابات روز جمعه نخستین انتخابات سراسری از زمان انتخابات بحث برانگیز دهمین دوره ریاست جمهوری است

به گفته مقامات دولتی و منتقدان و مخالفان حکومت، شرکت رای دهندگان در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری بسیار گسترده بود اما نتیجه اعلام شده این رای گیری، که حاکی از اکثریت بی سابقه محمود احمدی نژاد بود، به چند ماه تظاهرات اعتراضی و مقابله شدید نیروهای امنیتی با معترضان منجر شد.

در نتیجه این اعتراضات، تعداد قابل توجهی از مخالفان و منتقدان دولت، شماری از اعضای ارشد و وابستگان به جناح موسوم به اصلاح طلب در جمهوری اسلامی که از رقبای آقای احمدی نژاد حمایت می کردند، بازداشت، محاکمه و مجازات شدند و بسیاری از آنان همچنان زندانی هستند.

اگرچه در مجلس هشتم جناحی متشکل از نمایندگان اصلاح طلب فعالیت داشت و افرادی از آن میان در انتخابات جاری نیز حضور خواهند داشت، اما بسیاری از اعضای برجسته این جناح اعلام کرده اند که شرایط مساعد برای حضور در انتخابات دوره نهم مجلس فراهم نیست.

مقامات ارشد حکومتی نیز پیشتر اعلام کرده بودند که منتقدان نتیجه انتخابات، که از آنان با عنوان وابستگان به "جریان فتنه" یاد می کنند، حق شرکت در رقابت های انتخاباتی را ندارند و در نتیجه، در صورت اعلام داوطلبی این افراد، بعید به نظر می رسید که صلاحیت آنان مورد تایید شورای نگهبان قرار گیرد و به آنان اجازه حضور در رقابت های انتخاباتی داده شود.

در انتخابات دوره های قبلی مجلس، حضور نامزدهای دو جناح موسوم به اصلاح طلب، که شماری از رهبران و حامیان اصلی آن با عنوان جناح چپ در زمان آیت الله روح الله خمینی دولت را در دست داشتند، و محافظه کاران، یا جناح راست، به عنوان رقابت بین دو دیدگاه و سیاست متفاوت عرضه و گاه باعث جلب توجه و مشارکت وسیع رای دهندگان می شد.

با توجه به اینکه شخصیت های شناخته شده جناح اصلاح طلب در این دوره، عملا در صحنه فعالیت های انتخاباتی حضور ندارند و برخی تشکل های منتقد دولت هم خواستار تحریم انتخابات شده اند، مهمترین سئوالی که در مورد انتخابات حاضر مطرح شده میزان مشارکت رای دهندگان بوده است.

نهادهای انتخابی، از جمله مجلس، در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی از قدرت و اختیارات چندان گسترده ای برخوردار نیستند و به خصوص در حال حاضر، مقامات حکومتی وظیفه اصلی این نهادها را تبعیت کامل از آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی و نظرات او می دانند.

مقامات حکومتی انتظار دارند رقابت اصلی بین طرفداران رئیس جمهوری و رهبر باعث جلب نظر رای دهندگان شود

با اینهمه، مقامات حکومتی همواره برای نفس مشارکت مردم در رای گیری ها به عنوان نشانه ای از حمایت عمومی از نظام حکومتی و رهبران و مقامات ارشد آن، اهمیت قابل توجهی قایل بوده اند و آن را برای تضعیف منتقدان و مخالفان در داخل و پیشبرد سیاست های خارجی خود حیاتی دانسته اند.

در انتخابات جاری، رقابت اصلی بین گروه های مختلف محافظه کار، یا اصولگرا، جریان دارد که اگرچه همگی خود را تابع بی جون و چرای رهبری معرفی می کنند، اما به گفته ناظران، عملا به دو گروه طرفداران محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری، و پیروان آیت الله خامنه ای تقسیم شده اند.

محمود احمدی نژاد در دوره اول ریاست جمهوری از حمایت قابل توجه رهبر جمهوری اسلامی برخوردار بود و آیت الله خامنه ای ضمن تایید قطعی نتیجه بحث برانگیز انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری وتقدیر از "رئیس جمهوری خدوم"، خود را همفکر آقای احمدی نژاد دانست، اما بعدا، بین این دو بر سر برخی انتصابات دولتی، اختلاف نظر بروز کرد.

اختلاف بین رئیس جمهوری و رهبر جمهوری اسلامی باعث بروز شکاف در صفوف کسانی شده است که پیش از بروز این شکاف، به اراده و تشخیص خود و یا صرفا به خاطر اطاعت از آیت الله خامنه ای، خود را اصولگرا می نامیدند و در برابر جناح اصلاح طلب، از آقای احمدی نژاد و همچنین انتخاب مجدد و بحث برانگیز او حمایت کردند.

به نظر می رسد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی امیدوارند رقابت بین نامزدهای طرفداران رهبر و رئیس جمهوری تنوع لازم لازم را برای جلب نظر و شرکت گسترده مردم در انتخابات فراهم آورد و به این ترتیب، با توجه به شرایط داخلی و خارجی جمهوری اسلامی و وضعیت منطقه، موقعیت حکومت را تقویت کند.

پیشاپیش، نهادها و رسانه های دولتی پیش بینی کرده اند که رای دهندگان حضور گسترده ای در انتخابات خواهند داشت و برخی نیز، با استناد به نظرخواهی هایی که خود انجام داده اند، گفته اند که میزان مشارکت مردم در انتخابات این دوره مجلس در مقایسه با بسیاری از دوره های قبلی، بیشتر هم خواهد بود.

در حالیکه هر دو جریان مجاز به شرکت در انتخابات خواستار شرکت گسترده مردم شده اند، برخی از منتقدان حکومت ضمن ابراز تردید جدی در استقبال عمومی از این انتخابات، نسبت به اقداماتی برای بیشتر جلوه دادن شمار آرا ابراز نگرانی کرده اند هر چند دستگاه های دولتی ناظر بر انتخابات گفته اند که مانند گذشته، سلامت انتخابات و صیانت از آرا مردم را تضمین می کنند.